“Ταυτότητα κτιρίου: Το κόστος, η εμπειρία και οι καθυστερήσεις… υπό το βλέμμα της πανδημίας” , γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου…

Αυτό το τεράστιο θέμα το οποίο «σέρνεται» χρόνια, έχει περάσει από συμπληγάδες,  μπαίνει (ελπίζουμε) στην τελική φάση της. Αν και περιμέναμε να ξεκινήσει την Δευτέρα (1η Φεβρουαρίου) το Υπουργείο σε αυτή την περίπτωση (!) εισάκουσε τις προτάσεις των φορέων μηχανικών, συμβολαιογράφων και της ΠΟΜΙΔΑ και το μετέφερε για την 1η Απριλίου.

Ίσως κάποιοι είπαν ότι σωστά δόθηκε η παράταση, άλλοι ότι έπρεπε να ξεκινήσει επιτέλους… το ζητούμενο είναι τελικά πόσο προετοιμασμένοι είμαστε όλοι μας για αυτή την διαδικασία και κυρίως για τους πολίτες.

Από το 2015 στο 2020…

Για να τα βάλουμε σε μία σειρά ας πάμε λίγα χρόνια πίσω για να δούμε για τι ακριβώς μιλάμε.

Και η αλήθεια είναι ότι υπήρξαν απίστευτες καθυστερήσεις. Υπενθυμίζω ότι η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου ήταν έτοιμη από τον Ιανουάριο του 2015. Τότε το ΥΠΕΚΑ είχε ετοιμάσει Προεδρικό Διάταγμα, που είχε εγκριθεί από το ΣτΕ, για να ενεργοποιηθεί το σημαντικό αυτό πληροφοριακό σύστημα. Το ΤΕΕ το είχε ετοιμάσει ως βάση δεδομένων και με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ μάλιστα και ήταν έτοιμο να ξεκινήσει. Αλλά λόγω πρόωρων εκλογών το ΠΔ δεν πρόλαβε να δημοσιευτεί.

Στην συνέχεια έχουμε αλλαγή Κυβέρνησης με τον ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται στο τιμόνι.  Το 2017 αλλάζει ο Νόμος 4495, αλλά και πάλι δεν έχουμε καμία ουσιαστική εξέλιξη.

Όταν άλλαξε η κυβέρνηση, η ΝΔ προχωρά ξανά σε  αλλαγές από τον νόμο Σταθάκη, δίνει εντολή στο ΤΕΕ να προσαρμόσει το σύστημα στις νομοθετικές αλλαγές που μεσολάβησαν στα 5 χρόνια από τον σχεδιασμό του. Το ΤΕΕ χρειάστηκε 6 περίπου μήνες και ολοκλήρωσε στα τέλη του 2020. Μάλιστα είναι γνωστό από την 1η Ιανουαρίου 2021 το πληροφοριακό σύστημα της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου του ΤΕΕ βρίσκεται σε πιλοτική λειτουργία, εκδίδοντας σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή τα προβλεπόμενα έγγραφα για τα ακίνητα τα οποία είναι το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτηρίου /Διηρημένης Ιδιοκτησίας και το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτηρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας.

Από όλα τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι υπήρξε μια σημαντική καθυστέρηση σε αυτή την διαδικασία. Η εποχή όμως που διανύουμε και η οικονομική κρίση της πανδημίας μας οδήγησε να μιλάμε για μια μεταβατική περίοδο ώστε να μην παραλύσει η κτηματαγορά και να μην επηρεαστούν αρνητικά οι συναλλαγές επί των ακινήτων, οι οποίες έχουν ήδη αρκετά γραφειοκρατικά προσκόμματα και δεν χρειάζονται περισσότερα.

Δεν υπάρχει εμπειρία

Και κακά τα ψέματα μέσα σε ένα μήνα εξάσκησης ούτε εμείς οι Μηχανικοί ούτε οι πολίτες θα μπορούσαμε να ανταπεξέλθουμε.

Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια εμπειρία η οποία θα μπορούσε να υπάρχει τουλάχιστον για εμάς τους Μηχανικούς καθώς πέρα από τις Κυβερνητικές καθυστερήσεις εμείς θα μπορούσαμε να προχωρούσαμε στην επιμόρφωση μας αλλά αυτό δεν έγινε. Μαζί με τις εκλογές πάγωνε και η δικιά μας «επιμόρφωση…».

Επίσης, πως θα ήταν δυνατόν με κλειστές δημόσιες υπηρεσίες εν μέσω πανδημίας και καραντίνας διαρκείας, η διενέργεια αυτοψιών και η συγκέντρωση τόσων δικαιολογητικών για έκδοση ΠΕΑ και ταυτότητας; Το ζήσαμε αυτό και στο περιβόητο πρόγραμμα εξοικονομώ που εκεί το Υπουργείο μας κατηγόρησε ότι φταίγαμε.

Πέρα απ’ αυτό, δεν έχει γίνει ενημέρωση και προετοιμασία των ιδιοκτητών, των μεσιτικών γραφείων, των συμβολαιογράφων αλλά και μέσα από τις διαδικτυακές πλατφόρμες για έκδοση και ανάρτηση δεκάδων χιλιάδων ΠΕΑ.

Καταλαβαίνουμε ότι θα κατέρρεαν οι κάθε είδους εμπράγματες συναλλαγές στα συμβολαιογραφεία της χώρας όσο και ολόκληρη η κτηματαγορά, αφού οι διαδικτυακές πλατφόρμες της χώρας θα πρέπει να αποκαθηλώσουν εκατοντάδες χιλιάδες αναρτημένες αγγελίες αγοραπωλησιών.

Και πάμε και στην ενημέρωση των πολιτών… μέσα σε αυτή την κατάσταση και με αβέβαιο το μέλλον.

Μιλάμε για υποχρεώσεις που αφορούν όλες τις νέες οικοδομές αλλά και τα παλιά ακίνητα, τα οποία για να προχωρήσουν σε περαίωση της τακτοποίησης αυθαίρετων κατασκευών θα πρέπει να έχουν αποκτήσει ηλεκτρονική ταυτότητα. Εδώ βέβαια πρέπει να αναφερθούμε και στα αδόμητα ακίνητα τα οποία μέχρι και σήμερα ελέγχονταν με τον Ν.4495/2017 με την έκδοση της σχετικής βεβαίωσης.

Επιπρόσθετα όμως η ΗΤΚ γίνεται πλέον απαραίτητη και για κάθε δικαιοπραξία που αφορά σε αλλαγή ιδιοκτησίας.

Στην ταυτότητα του κτηρίου υπάρχουν δύο κατηγορίες ακινήτων.

Στην πρώτη ανήκουν όλα τα δημόσια κτίρια, κτίρια συνάθροισης κοινού (θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες εκδηλώσεων, συνεδριακά κέντρα, κτίρια εκθέσεων), πρατήρια υγρών καυσίμων, συνεργεία ή πλυντήρια αυτοκινήτων, τουριστικά καταλύματα άνω των 300 τ.μ. Επιπλέον, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια προσχολικής, πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,  Νοσοκομεία, καταστήματα κράτησης κ.α. Για τα κτίρια αυτά υπάρχει υποχρέωση καταχώρησης της ΗΤΚ μέσα στα επόμενα 5 χρόνια.

Στην δεύτερη κατηγορία, υπάγονται όλα τα υπόλοιπα κτίρια και οι αυτοτελείς διηρημένες ιδιοκτησίες ανεξαρτήτως χρήσης. Για αυτά, η υποβολή γίνεται κατά τη μεταβίβαση του κτηρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας και η σχετική δήλωση προσαρτάται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο.

Το πιστοποιητικό πληρότητας θα εκδίδεται από τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς και σε αυτό θα βεβαιώνεται με δήλωσή τους η συμπλήρωση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στην ταυτότητα.

Το πιστοποιητικό εκδίδεται για κτίριο, οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία, έχει μοναδικό αριθμό και αναγράφει τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του οικοπέδου ή γηπέδου ή διηρημένης ιδιοκτησίας.

Σε περίπτωση που διαπιστωθεί δήλωση ψευδών στοιχείων, εκτός των ποινικών κυρώσεων, προβλέπεται πρόστιμο, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 2.000 έως 20.000 ευρώ, ανάλογα με την επιφάνεια που δεν έχει αποτυπωθεί στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου.

Τα όρια των κυρώσεων διπλασιάζονται, εάν υπάρξει υποτροπή των παραβάσεων και εάν αυτές αφορούν σε οικοδομικές εργασίες σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και προστατευόμενες περιοχές.

Και με το κόστος; Εκεί τι γίνεται;

Μολονότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανακοίνωσε ότι δεν θα έχει πρόσθετο κόστος, η πραγματικότητα είναι ότι γεννά νέες οικονομικές υποχρεώσεις για τους πολίτες που σύμφωνα με μηχανικούς υπολογίζονται σε τουλάχιστον 400 έως 500 ευρώ για μια οριζόντια ιδιοκτησία. Το κόστος θα είναι συνάρτηση της περιοχής αλλά και της επιφάνειας του ακινήτου. Ποιοι είναι οι λόγοι που ανεβάζουν τη δαπάνη της ταυτότητας του κτηρίου;

Επειδή στην πραγματικότητα, η ΗΤΚ είναι η ψηφιοποίηση όλων των στοιχείων ενός ακινήτου, η πραγματική του εικόνα και η αποτύπωση κάθε μεταβολής σε αυτό, η διαδικασία συνεπάγεται συγκέντρωση δικαιολογητικών και εγγράφων που απαιτούν πρόσθετη δουλειά για τους μηχανικούς σε σχέση με δημόσιες υπηρεσίες και συμβολαιογράφους, πόσο μάλλον όταν πολλά από τα δικαιολογητικά αυτά δεν υπάρχουν.

Άρα το  κόστος ανεβάζουν το δελτίο δομικής τρωτότητας,(ή μελέτη στατικής επάρκειας) τυχόν αποκλίσεις από το σχέδιο κάτοψης ενός ακινήτου που αποτυπώνει την πραγματική του εικόνα κάτι που ενδεχομένως να απαιτεί νέα κάτοψη, ο πίνακας χιλιοστών κ.ά.

Σε αυτό το σημείο θεωρώ ότι θα πρέπει να καθοριστούν κάποιοι κανόνες κοστολόγησης της ταυτότητας του κτηρίου με στόχο αφενός να μην υπάρξει δυσβάσταχτο κόστος για τους πολίτες, αφετέρου οι υπηρεσίες να έχουν ένα ικανοποιητικό αντίτιμο ώστε να αποτελούν κίνητρο για τους επαγγελματίες και αυτό δεν μπορεί να το κάνει άλλος εκτός από τον θεσμοθετημένο εκπρόσωπο του κράτους να καθορίζει αμοιβές μηχανικών δηλαδή το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.

Η διαφοροποίηση και η ένστασή μου είναι η εξής:

Είναι σίγουρα θετικό το συγκεκριμένο εγχείρημα, αν και από εμάς τους Επιστήμονες θα λέγαμε ότι τεχνικά το ζητούμενο είναι ναι μεν η ταυτότητα ΑΛΛΑ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ και όχι του κτιρίου.

Γιατί η βάση είναι η γη και όχι τα υπερκείμενα αυτής (εξού και η κατάρτιση του Κτηματολογίου).

Νικόλαος Κορακιανίτης: Πολιτικός Μηχανικός Laisergo.gr

Επισκέψεις: 1277