“Δημόσιες συμβάσεις: Εκσυγχρονισμός, αναμόρφωση ή μήπως… και τίποτα;”, γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Και αναμένοντας ακόμα τα… 400 ευρώ (φυσικά και το λέω πλέον ειρωνικά), ερχόμαστε σε νέες εξελίξεις οι οποίες φέρνουν τα πάνω κάτω και παραμένουμε θεατές.

Αναφέρομαι στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα τον «Εκσυγχρονισμό, απλοποίηση και αναμόρφωση του ρυθμιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, ειδικότερες ρυθμίσεις προμηθειών στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας και άλλες διατάξεις για την ανάπτυξη και τις υποδομές» (και μόνο από τον τίτλο καταλαβαίνουμε πολλά) με πλήθος αλλαγών στο νομικό πλαίσιο που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις. Να ξεκαθαρίσω ότι είμαι υπέρ των αλλαγών που θα έχουν ως στόχο την διαφάνεια, την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την απλοποίηση της επίβλεψης και σίγουρα την αναβάθμιση του δικού μας ρόλου.

Επειδή το νομοσχέδιο αριθμεί πολλά άρθρα δεν θα μπω στην διαδικασία να τα αναλύσω απλά να αναφερθώ επιγραμματικά σε κάποια που θεωρώ ότι επηρεάζουν άμεσα τον κλάδο μας αλλά και τους επαγγελματίες που ερχόμαστε εμείς σε επαφή.

Να πω ότι απλά με την πρώτη ματιά είδα την δυνατότητα επίβλεψης έργων του δημοσίου από ιδιώτες ελεγκτές και την  αναπροσαρμογή του κατώτατου ορίου απευθείας αναθέσεων υπηρεσιών και προμηθειών.  Επίσης είδα το άρθρο για τον καθορισμό “υπο-περιοχών προστασίας” στις περιπτώσεις ήπιων αναπτυξιακών έργων δημοσίου ενδιαφέροντος(!).

Ας τα δούμε αναλυτικά: Το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις είναι ένα νομοσχέδιο 228 άρθρων, το οποίο η κυβέρνηση χαρακτηρίζει από τα σημαντικότερα της θητείας της… όπως διαβάζω στα δημοσιεύματα και μάλιστα συνεχίζουν ότι: «η προετοιμασία του νομοσχεδίου για την αλλαγή του πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων άρχισε πριν από ένα χρόνο με τη συγκρότηση διϋπουργικής επιτροπής, τη σύσταση νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, με συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων, μηχανικών, φορέων της αγοράς, η οποία κατέγραψε τα προβλήματα και κατέθεσε τις προτάσεις της, που συζητήθηκαν σε πολλές συνεδριάσεις, προτού το νομοσχέδιο βγει στη δημόσια διαβούλευση».

Και με λύπη θα πω ότι όλα τα παραπάνω που αναφέρει η Κυβέρνηση πανηγυρικά δεν νομίζω ότι υπάρχουν μέσα σε αυτό το Νομοσχέδιο. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το νομοσχέδιο είναι διαφορετικό από αυτό που τέθηκε στη Δημόσια Διαβούλευση και όπως μπορεί κανείς να διακρίνει δεν υπάρχουν πουθενά οι προτάσεις που έγιναν από όσους μπήκαν στην διαδικασία αυτή.

Απλά καταλαβαίνουμε ότι η Κυβέρνηση συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο, χωρίς ποτέ να λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες που υπάρχουν όπως αυτές αποτυπώνονται στην διαβούλευση (βλ. Χωροταξικό – Πολεοδομικό Νομοσχέδιο).
Όσον αφορά εμάς βλέπω μία υποβάθμιση στον ρόλο του ΤΕΕ καθώς «φεύγει» το Τεχνικός Σύμβουλος και έρχεται ο «Φορέας Υλοποίησης πάσης φύσεως Μελετών και Έργων». Όπως αναφέρει και η Συμμαχία «ο ρόλος δηλαδή του ΤΕΕ θα είναι πλέον να μπορεί να προκηρύσσει πλήθος μελετών και έργων άσχετων με το ρόλο και τις αρμοδιότητές του, υποκαθιστώντας τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες.

Το ΤΕΕ μετατρέπεται σε μία Πανελλαδική Αναθέτουσα Αρχή χωρίς ελεγκτικό μηχανισμό για την «ωρίμανση» και «επιτάχυνση» κάποιων διαδικασιών χωρίς να γνωρίζουμε ποιες είναι αυτές».Σε όλα αυτά που είναι ο αρχικός ρόλος του ΤΕΕ δηλαδή το Επιστημονικό του έργο; Μιλάμε πάλι για μηχανικό «πολυεργαλείο» ο οποίος φυσικά θα συνεχίσει τον ρόλο που του έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια «του διεκπεραιωτή», χωρίς να υπάρχει πουθενά ο επιστημονικός και ο δημιουργικός του ρόλος!

Δημόσιες συμβάσεις

“Το νομοσχέδιο προωθεί τον εκσυγχρονισμό, την ψηφιοποίηση και την απλοποίηση των διαδικασιών. Με την εφαρμογή των διατάξεων που φέρνει η κυβέρνηση, θα αποκτήσουμε μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα χωρίς καμία έκπτωση στη διαφάνεια”, είπε ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νικόλας Παπαθανάσης

Εγώ πάντως δεν βλέπω αυτό που αναφέρει ο Υπουργός αλλά ότι το νέο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων θα δημιουργήσει καθυστερήσεις και θα οδηγήσει σε παράλυση τη δημόσια διοίκηση, σε μια περίοδο που θα έπρεπε να υπάρξει η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και ταχύτητα στην υλοποίηση έργων.

Το νομοσχέδιο δυσχεραίνει το πλαίσιο για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις με την επί της ουσίας αύξηση των απαιτούμενων χρηματοοικονομικών πόρων. Η απαίτηση αυξημένων τζίρων, ιδιαίτερα σε ομοειδή έργα, αποτελεί ευθύ πλήγμα για τις ανεξάρτητες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Ποια επιχείρηση το προηγούμενο έτος στον κατασκευαστικό κλάδο είχε αύξηση του τζίρου της; Σίγουρα όχι οι  μικρές επιχειρήσεις οι οποίες ήταν τους περισσότερους μήνες σε αναστολή εργασίας.

Πλέον ανοίγουν πολλά παράθυρα για τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και επεκτείνεται έτσι περαιτέρω η διαδικασία εκχώρησης μέρους της εκτέλεσης και παρακολούθησης των δημοσίων έργων στον ιδιωτικό τομέα, αυτό επισημάνθηκε εξάλλου και στην συζήτηση που έγινε την Παρασκευή στην Βουλή από τις τοποθετήσεις των βουλευτών της Αντιπολίτευσης. Να πάω και σε ένα κομβικό θέμα που απασχολεί το σύνολο του τεχνικού κόσμου και προβληματίζει και τη δημόσια διοίκηση, αυτός της εισαγωγής του ιδιωτικού τομέα. Το νομοσχέδιο ιδιωτικοποιεί μέρος του πεδίου της διαχείρισης των δημοσίων έργων, μέσα από τη μεταφορά της επίβλεψης δημοσίων έργων από ιδιώτες, που θα πιστοποιούν τις δαπάνες που πρέπει να πληρώσει το Δημόσιο στον ανάδοχο.

Αποτελεί μείζον ζήτημα η ιδιωτικοποίηση της επίβλεψης των έργων, διότι προκύπτει θεμελιακό πρόβλημα σύγκρουσης συμφερόντων. Ο ελεγχόμενος θα επιλέγει και θα πληρώνει τον ελεγκτή του, χωρίς κανείς να μπορεί να πει πώς θα διασφαλίζεται η διαφάνεια και το δημόσιο συμφέρον, πώς θα εγγυάται η υλοποίηση των έργων στην ώρα τους, πώς δεν θα υπάρχει ενδεχομένως αύξηση του κόστους.

Και σε όλα αυτά δεν βλέπω όπως ανέφερα την στήριξη στις μικρές επιχειρήσεις αλλά ικανοποίηση των αναγκών των μεγάλων επιχειρηματικών κλάδων.
Τουλάχιστον σε κάποιες αλλαγές κρατήθηκε η Ευρωπαϊκή οδηγία κυρίως για τους ΟΤΑ. Ναι μεν αλλαγές που θα κάνουν ταχύτερες τις διαδικασίες για τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων από πλευράς ΟΤΑ, αλλά όχι καταστρατήγηση του Νόμου (4412/2016)  που «αποτελεί εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία» και συνεπώς «δεν μπορεί να αλλάξει στον πυρήνα του».

Πρόκειται για ένα ζήτημα που θέτουν επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια τα αυτοδιοικητικά όργανα, λέγοντας ότι η πολυπλοκότητα του ισχύοντος νόμου προκαλεί καθυστέρηση στην ωρίμανση έργων και υστέρηση στην απορροφητικότητα ευρωπαϊκών πόρων.

Και θα συμφωνήσω αλλά θα περίμενα εκεί να δω παρέμβαση για αναβάθμιση των τεχνικών υπηρεσιών των ΟΤΑ και όχι συμβάσεις με ιδιώτες απλά και μόνο για να προχωρούν απευθείας αναθέσεις. Να γίνουν προσλήψεις στα γραφεία με μηχανικούς, να υπάρξει εκσυγχρονισμός έτσι ώστε να μην υπάρχει γραφειοκρατία και περιμένουμε ένα χαρτί μήνες, να υπάρξει μία αναβάθμιση η οποία θα είναι στις ευρωπαϊκές προδιαγραφές.

Για να μην κουράζω άλλο  να πω ότι επειδή είναι κρίσιμη η εποχή που ζούμε θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη όλων των παραπάνω έτσι ώστε να μην μιλάμε για ένα ακόμα νομοσχέδιο για τους «μεγάλους»…Να υπάρχει πρόβλεψη για απλοποίηση των δικαιολογητικών συμμετοχής στους διαγωνισμού χαμηλού προϋπολογισμού, να υπάρχει απλοποίηση των διαδικασιών εφαρμογής της σύμβασης, να μην περάσει το άρθρο που επιτρέπει να θίγεται το δημόσιο συμφέρον ή ελλοχεύουν κίνδυνοι διαφθοράς και σε κάθε περίπτωση δεν προάγει την διαφάνεια και τέλος η συμμέτοχη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων στους διαγωνισμούς και επομένως στην κατασκευή των δημοσίων έργων, χωρίς να θίγεται σε όλη τη διαδικασία του έργου το δημόσιο συμφέρον ή να ελλοχεύον κίνδυνοι διαφθοράς.
    Νίκος Κορακιανίτης: Πολιτικός Μηχανικός Laisergo 

Επισκέψεις: 709