“Σεισμοί στην Ελλάδα: Θλίψη, φόβος και η επόμενη ημέρα στα συντρίμμια”, γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Η ανάγκη ενός μεγάλου προγράμματος αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, έρχεται στο προσκήνιο, κάθε φορά που οι σεισμικές δονήσεις στη χώρα ή στη γειτονιά μας «ταρακουνούν» τον εφησυχασμό μας.

Κάθε φορά που μια σεισμική δόνηση αφήνει πίσω της απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και σε περιουσίες ακολουθεί η ίδια θλιβερή διαπίστωση, ότι το κτιριακό δυναμικό της χώρας πάσχει.

Προχτές χάσαμε έναν άνθρωπο στην Κρήτη πριν ένα χρόνο περίπου χάθηκαν δύο παιδιά στην Σάμο…

Και το θυμάμαι σαν τώρα που με αφορμή τομν σεισμό στην Σάμο το ΥΠΕΝ είχε ανακοινώσει 7 δράσεις  μέσα από τις οποίες το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα επιχειρούσε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου για τα ετοιμόρροπα και εγκαταλελειμμένα κτίρια.

Να υπενθυμίσω ότι πολλές φορές αρκετοί μηχανικοί είχαμε επισημάνει την ανάγκη που υπάρχει για σύσταση επιτροπής που θα αποτελείται από το ΤΕΕ και από τους μηχανικούς του Δημοσίου για την καταγραφή και στην συνέχεια για την κατεδάφιση κτιρίων επικίνδυνων.

Ερώτηση: Έναν χρόνο μετά και με αφορμή τον νέο σεισμό ποιες δράσεις έγιναν;

Και απλά το ρωτάω γιατί διάβασα με ενδιαφέρον τις δηλώσεις που έγιναν την Πέμπτη από τον Διευθυντή Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών Γεράσιμο Χουλιάρα ότι  «Αυτή την στιγμή έχουμε τέσσερις πηγές που είναι ενεργές, με μικρούς σεισμούς, για πάρα πολλούς μήνες. Αυτό έχει αποτέλεσμα να ταλαιπωρούνται πάρα πολλοί κάτοικοι από μικρούς σεισμούς στην περιοχή της Νισύρου, της Θήβας, στην Κρήτη και στην περιοχή της Ναυπάκτου, στο Αίγιο. Ευτυχώς ο μεγαλύτερος σεισμός που είχαμε φέτος, τα 7 Ρίχτερ στη Σάμο, μας έχουν αφήσει ήσυχους, γιατί από εκεί περιμέναμε αλλεπάλληλους μετασεισμούς των 5 Ρίχτερ».

Άρα λοιπόν έχουμε σεισμολόγους να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Και κυρίως στις πλέον παραδοσιακές, τουριστικές περιοχές, τα ιστορικά κέντρα πόλεων, όπου μιλάμε για το 40% των κτιρίων μας. Κρήτη, Κέρκυρα, Ρόδος, Αθήνα και άλλες περιοχές, όπου ο οικοδομικός ιστός έχει υποστεί κατακρεούργηση από ανθρώπινες επεμβάσεις.

Υπενθυμίζω ότι: «Μόνο το 55% των κατασκευών στην Ελλάδα είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, τα υπόλοιπα φέρουν μόνο τοιχοποιία, κυρίως από πέτρα. Τα πέτρινα κτίρια δεν έχουν, προφανώς, ακολουθήσει κάποιον αντισεισμικό κανονισμό. Εάν υπολογίσουμε και το ποσοστό των κτιρίων από σκυρόδεμα που έχουν ανεγερθεί πριν από το 1959, όταν θεσπίστηκε ο πρώτος κανονισμός, βλέπουμε πως σχεδόν το 60% των κτιρίων της χώρας δεν έχει κτιστεί σύμφωνα με αντισεισμικές προδιαγραφές»…

Αυτό έχει δηλώσει ότι ο Κωνσταντίνος Σπυράκος, καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ.

Δεν σημαίνει πως όλα αυτά τα κτίρια είναι επικίνδυνα (εξάλλου τα περισσότερα έχουν αντέξει σε σεισμούς), αλλά έχουν αποδειχθεί πιο ευάλωτα σε ισχυρές σεισμικές δονήσεις και καταπονούνται με το πέρασμα των ετών.

Να υπενθυμίσω λίγο τα μέτρα;

– Επικαιροποιείται το θεσμικό πλαίσιο για τα ετοιμόρροπα κτίρια που υπενθυμίζουμε ανάγεται στο 1929 (!). Μακάρι να αντιμετωπιστούν τα διαχρονικά κενά της νομοθεσίας ιδίως όσον αφορά στη δυνατότητα γρήγορων επεμβάσεων για την επισκευή των εγκαταλελειμμένων κτιρίων από τους δήμους ή και άλλους φορείς, χωρίς το ιδιοκτησιακό καθεστώς να λειτουργεί απαγορευτικά. Η ρύθμιση θα ενταχθεί στο υπό ψήφιση σχέδιο νόμου για τον εκσυγχρονισμό της χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας.

-Με το ίδιο σχέδιο νόμου, ενεργοποιείται μετά από δεκαετίες άγονων προσπαθειών και δικαστικών ακυρώσεων, ο θεσμός της μεταφοράς συντελεστή δόμησης (ΜΣΔ), κυρίως με τον καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή σε κατάλληλες περιοχές της χώρας (τηρουμένων όλων των περιβαλλοντικών όρων) και με την ενεργοποίηση της Ψηφιακής Τράπεζας Γης σε συνεργασία με το ΤΕΕ. (Το ΤΕΕ θα μας ενημερώσει για όσα αναμένεται να αναλάβει ή δεν το θεωρεί απαραίτητο;).

Μεταξύ άλλων, με τη μεταφορά συντελεστή δόμησης οι ιδιοκτήτες διατηρητέων κτιρίων θα μπορούν να αποζημιώνονται για την αδυναμία υλοποίησης του συνόλου του συντελεστή δόμησης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου. Αυτό θα τους δώσει τη χρηματική δυνατότητα να προβαίνουν στην συντήρηση και επισκευή του διατηρητέου κτιρίου. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η μεταφορά του συντελεστή δόμησης θα συνδεθεί μέσω της Τράπεζας Γης με σχετικές χρηματικές καταβολές που θα δίνουν οι ιδιοκτήτες στις Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή και θα αποδίδονται στους ιδιοκτήτες των διατηρητέων.

-Ξεκινάει η καταγραφή και η σήμανση των ετοιμόρροπων κτιρίων σε όλη την Ελλάδα… έλεγε το ΥΠΕΝ… ΈΓΙΝΕ;

 Η καταγραφή θα γίνει σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος που θα διαθέσει εθελοντές μηχανικούς σε όλη τη χώρα. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος θα συνεργασθεί με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έτσι ώστε οι μηχανικοί να «βγουν στον δρόμο» ξεκινώντας από περιοχές προτεραιότητας.

-Μετά την καταγραφή των κτιρίων και την υιοθέτηση των νέων ρυθμίσεων, οι δήμοι θα αναλάβουν την επιχείρηση κατεδάφισης των ετοιμόρροπων κτιρίων. Για τον σκοπό αυτό θα εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους από το Δημόσιο… ΈΧΕΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΊ ΚΑ΄ΤΙ;

– Ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) θα αναλάβει την ενημέρωση του κοινού και των μαθητών για τα ετοιμόρροπα κτίρια σε κάθε περιοχή.– Θα αναζητηθούν πηγές χρηματοδότησης του όλου εγχειρήματος από το Πράσινο Ταμείο, το Ταμείο Ανάκαμψης και άλλα εργαλεία του Δημοσίου.

Για να μην κουράζω…

Δυστυχώς, υπάρχουν μεγάλα κενά στον έλεγχο της στατικής επάρκειας. Κατ’ αρχάς στα δημόσια κτίρια, που συγκεντρώνουν σε καθημερινή βάση πλήθος κόσμου: νοσοκομεία, σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες, πάνω από 80.000 κτίρια πανελλαδικά πολλά από τα οποία είναι μεγάλης ηλικίας.

Επιμένω ότι η χώρα χρειάζεται ένα εκτεταμένο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα προσεισμικού ελέγχου και αντισεισμικής προστασίας ιδιωτικών και δημοσίων κτιρίων, που να καλύπτει όμως όλα τα δομήματα: μνημεία, γέφυρες και τεχνικά έργα, φράγματα και όλες τις υποδομές.

Νικόλαος Κορακιανίτης: Πολιτικός μηχανικός Laisergo.gr

Επισκέψεις: 777