Ποιοι κερδίζουν από τις ανατροπές στους δασικούς χάρτες λόγω ΣτΕ.

Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων και εκμεταλλεύσεων βγαίνουν ευνοημένοι από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τους δασικούς χάρτες, δίνοντας διέξοδο στο αδιέξοδο που είχε δημιουργηθεί.

Η πρόσφατη απόφαση σχετικά με τη συνταγματικότητα του νόμου Χατζηδάκη ανοίγει τον δρόμο για την επιτάχυνση της διαδικασίας ανάρτησης των δασικών χαρτών και έτσι «λύνονται τα χέρια» της σημερινής ηγεσίας για να φέρει σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις κυρίως για τις αγροτικές εκτάσεις. Με τον τρόπο αυτόν, θα «τρέξει» πιο γρήγορα η ολοκλήρωση των αναμορφωμένων δασικών χαρτών και ταυτοχρόνως θα μπουν περιορισμοί ως προς τα δασικά αυθαίρετα και τις οικιστικές χρήσεις στο μέλλον.

Όπως δηλώνει στο «Π», ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Αμυράς, «η απόφαση του ΣτΕ μάς επιτρέπει να προχωρήσουμε με γοργούς ρυθμούς στις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις, ώστε να επιλύσουμε τα εκκρεμή ζητήματα των δασωθέντων αγρών και των εκχερσωμένων εκτάσεων. Άλλωστε, αντιστοίχως πράξαμε για την αναγνώριση με το ως πρόσφατα μπερδεμένο ιδιοκτησιακό καθεστώς της γης, που ταλαιπωρούσε επί δεκαετίες τους ιδιοκτήτες σε Ιόνια νησιά, Κρήτη, Λέσβο, Σάμο και Χίο, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κύθηρα-Αντικύθηρα και στη Μάνη, αλλά και για την εξαίρεση των ασπαλάθων από τα δασικά είδη. Η ολοκλήρωση της κύρωσης των δασικών χαρτών είναι μια σπουδαία μεταρρύθμιση, με την οποία προστατεύουμε το δάσος σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος και συγχρόνως διασφαλίζουμε τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πολιτών μια για πάντα».

Στο ίδιο μήκος κύματος και η κα Γραμματή Μπακλατζή, τοπογράφος και πολεοδόμος Μηχανικός, η οποία επισημαίνει ότι «με τις δύο πρόσφατες αποφάσεις του το ΣτΕ βάζει ένα τέλος στην ομηρία και την ταλαιπωρία εκατοντάδων χιλιάδων ιδιοκτητών, που τα ακίνητά τους εμφανίζονται ως δασικά στον Δασικό Χάρτη της χώρας, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι. Έτσι δικαιώνονται εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες που το κράτος μετά από 50 ακόμα και 80 χρόνια τούς έβγαλε καταπατητές ενώ είχαν αποκτήσει δικαιώματα με πράξεις της διοίκησης».

Η «ακτινογραφία» της απόφασης

Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, προβλέπει τα εξής:

1. Δασική έκταση αποτελεί ό,τι καλύπτεται από δασική βλάστηση σήμερα, αλλά καλυπτόταν και κατά το παρελθόν, υπό την προϋπόθεση να μην έχει εκδοθεί διοικητική πράξη που να αλλάζει τη χρήση του πριν από το Σύνταγμα του 1975.

2. Οι δασικοί χάρτες θα αναμορφωθούν με βάση τις αεροφωτογραφίες αλλά και τις αποφάσεις που καθόριζαν άλλες χρήσεις γης.

3. Οι εκτάσεις που έχουν γεωργική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975 αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον διατηρούν τον χαρακτήρα τους και καλλιεργούνταν τότε, αλλά καλλιεργούνται και σήμερα.

4. Δεν εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία οι περιοχές όπου έχουν εγκατασταθεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμη και μετά το Σύνταγμα του 1975, εφόσον υπάρχει διοικητική πράξη που επιτρέπει την ίδρυση και τη λειτουργία τους.

5. Καθορίζεται το πλαίσιο των περιοχών που καταλαμβάνονται από εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή είναι εντός οικισμών, τα όρια των οποίων έχουν καθοριστεί με διοικητικές πράξεις, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ή ακόμη και μετά το Σύνταγμα του 1975.

6. Η κύρωση των δασικών χαρτών προηγείται του Κτηματολογίου, καθώς η κτηματογράφηση πρέπει να στηρίζεται σε αξιόπιστους και μη αμφισβητούμενους δασικούς χάρτες.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να σημειωθεί ότι:

Α. Οριοθετημένοι οικισμοί που δημιουργήθηκαν αυθαίρετα, αντιμετωπίζονται ως δασικοί, ενώ στο μέλλον κάθε νέος οικισμός πρέπει αναγκαστικά να λαμβάνει υπ’ όψιν και να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις προστασίας γειτονικών δασών και περιαστικών δασικών εκτάσεων.

Β. Η παραχώρηση της χρήσης δασών και δασικών εκτάσεων δεν σημαίνει και τον αποχαρακτηρισμό τους στο μέλλον.

Γ. Η εξαίρεση δασικών εκτάσεων από τη δασική νομοθεσία ισχύει υπό την προϋπόθεση της συνέχισης άσκησης της αγροτικής δραστηριότητας, ενώ δεν επιτρέπεται η μετατροπή της σε οικιστική, καθώς αυτομάτως υπάγεται στις διατάξεις Δασικής Νομοθεσίας.

Δ. Δεν θα ισχύουν οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν… πρόχειρα μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις.

Οι κερδισμένοι

Χιλιάδες ιδιοκτήτες κατοικιών, οικοπέδων, επαγγελματικών εκμεταλλεύσεων και κυρίως αγρότες περιλαμβάνονται μεταξύ των κερδισμένων από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Αναλυτικά, όπως επισημαίνει στο «Π» η κα Μπακλατζή, οι κερδισμένοι ιδιοκτήτες ανά κατηγορία ακινήτου είναι οι εξής:

1. Οικόπεδα. Αφορά ιδιοκτησίες που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης με πράξεις εφαρμογής και εγκεκριμένες πολεοδομικές μελέτες, καθώς και όσες βρίσκονται εντός οικισμού με αποφάσεις χαρακτηρισμού οικισμού ως προϋφισταμένου του έτους 1923, με πράξεις της Διοίκησης περί χαρακτηρισμού οικισμού ως προϋφισταμένου του έτους 1923 και αποφάσεις χαρακτηρισμού οικισμού μέχρι 2.000 κατοίκων. Επίσης, κερδισμένοι είναι οι ιδιοκτήτες οικοπέδων σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως οικιστικές και έχουν καθορισμένους όρους αναπτύξεως, με Προεδρικά Διατάγματα.

2. Βιοτεχνίες-Βιομηχανίες. Κερδισμένοι είναι όσοι έχουν εκτάσεις εντός Οργανωμένων Υποδοχέων Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων, με Πράξεις οριοθέτησης καθώς και πράξεις πολεοδόμησης – ρυμοτόμησης. Επίσης, όσοι διαθέτουν άδειες σε ισχύ για εγκατάσταση και λειτουργία, οικοδομικές άδειες ή άλλες άδειες ή διοικητικές πράξεις που καλύπτονται από το τεκμήριο νομιμότητας για βιομηχανικές ή βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται σε ζώνες οικιστικού ελέγχου.

3. Αγροτικές εκτάσεις. Κερδισμένοι είναι χιλιάδες αγρότες, των οποίων οι εκτάσεις διαθέτουν:

α) Αποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων για το σύνολο των παραχωρηθέντων κληροτεμαχίων, ιδιοκτησιών που εξαιρέθηκαν στο σύνολό τους υπέρ ιδιοκτητών.

β) Αποφάσεις με τις οποίες διαθέσιμες και κοινόχρηστες εκτάσεις για αποδόθηκαν αγροτική, γεωργική, κτηνοτροφική ή μεικτή (γεωργοκτηνοτροφική) χρήση.

γ) Παραχωρητήρια αγροτικών κλήρων εκδοθέντα κατ’ εφαρμογή της αγροτικής νομοθεσίας.

δ) Αποφάσεις κύρωσης διανομών και αναδασμών για το σύνολο των εκτάσεων που αναφέρονται στα σχετικά κτηματολογικά διαγράμματα.

ε) Αποφάσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ή νομάρχη, με τις οποίες χορηγήθηκαν άδειες για κατάτμηση – αγοραπωλησία αγροτικών εκτάσεων με αγροτική, γεωργική ή κτηνοτροφική ή μεικτή (γεωργοκτηνοτροφική) χρήση.

στ) Αποφάσεις του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων περί παραχώρησης γαιών σύμφωνα με τις διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα.

ζ) Άδειες του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για σύναψη συμφωνιών εκούσιας μεταβίβασης καλλιεργήσιμων εκτάσεων προς ακτήμονες καλλιεργητές ή κύρωσης των ήδη συναφθεισών σύμφωνα με τον Αγροτικό Κώδικα.

η) Aποφάσεις Επιτροπών Απαλλοτριώσεων περί παραχώρησης αγροτικών δημοσίων κτημάτων (Ιμλιακίων), μπασταινουχικών κτημάτων, εξαγορασθεισών εμφυτεύσεων και εμφυτευτικών γαιών Κρήτης.

θ) Αποφάσεις διάθεσης εξαγορασθέντων από το Δημόσιο κτημάτων δυνάμει ειδικών νόμων.

ι) Ειδικά Αγροτικά Μητρώα (αμπελουργικό και ελαιουργικό μητρώο), στα οποία περιλαμβάνονται εκτάσεις, οι οποίες καταλαμβάνονται από πράξεις της Διοίκησης, με παραπομπή σε αυτές.

ια) Διοικητικές πράξεις που αναφέρονται σε απαλλοτριώσεις και μεταβιβάσεις εκτάσεων με σκοπό τη βιομηχανική ή την τουριστική ανάπτυξη ή άδειες εγκατάστασης παραγωγικών βιομηχανικών μονάδων ή τουριστικών μονάδων και σχετικές άδειες λειτουργίας τους.

4. Κατοικίες. Η εξαίρεση από τη Δασική Νομοθεσία αφορά όσους ιδιοκτήτες έχουν νόμιμη οικοδομική άδεια.

Με βάση τα παραπάνω, δεν θα κινδυνεύουν με κατεδάφιση σπίτια με νόμιμες οικοδομικές άδειες, βιοτεχνικά κτίρια καθώς και οι επιδοτήσεις των αγροτών για τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις τους.

Ποιοι χάνουν

Σχετικά λίγοι είναι οι ζημιωμένοι από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, για τους δασικούς χάρτες. Σύμφωνα με την κα Μπακλατζή, οι… δυσάρεστες ανατροπές αφορούν στις εξής περιπτώσεις:

1. Όσοι είχαν εκδώσει οικοδομικές άδειες, αλλά αυτές στη συνέχεια ανακλήθηκαν ή ακυρώθηκαν.

2. Όσοι αγρότες ξεχέρσωσαν παράνομα δασικές εκτάσεις, χωρίς πράξη της διοίκησης.

3. Οι ιδιοκτήτες εκτάσεων που εξέδωσαν οικοδομική άδεια, αλλά δεν προχώρησαν στην ανέγερση κτίσματος.

4. Όσοι κατέχουν εκτάσεις εντός οικισμών, που είχαν οριοθετηθεί με απρόσφορες ρυθμίσεις ή διοικητικές εγκυκλίους και όχι σύμφωνα με την πάγια σχετική νομοθεσία.

Τα επόμενα βήματα

Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας διαμορφώνει ένα ξεκάθαρο πλαίσιο, μέσα στο οποίο πρέπει να κινηθεί η κυβέρνηση. Σύμφωνα με την κα Μπακλατζή, η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στις εξής 10 κινήσεις:

1. Να φέρει νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για δασωμένους αγρούς και ιδιοκτησιακό καθεστώς.

2. Να διορθώσει και να συμπληρώσει τους αναμορφωμένους χάρτες έως το τέλος Δεκεμβρίου.

3. Να επιταχύνει την εξέταση των αντιρρήσεων και προδήλων σφαλμάτων.

4. Να εξετάσει τις εκπρόθεσμες ενστάσεις και τα πρόδηλα σφάλματα.

5. Να ξεμπλοκάρει τις επιδοτήσεις από τον ΟΣΔΕ.

6. Να καταγράψει τα δασικά αυθαίρετα και να προχωρήσει σε αυστηρό έλεγχο των προϋποθέσεων για την τακτοποίησή τους.

7. Να κατεδαφίσει τα αυθαίρετα που βρίσκονται μέσα στα δάση και στις περιοχές NATURA, καθώς και σε άλλες κρίσιμες και ευαίσθητες περιοχές.

8. Να κυρώσει όλους τους δασικούς χάρτες.

9. Να συντάξει Δασολόγιο.

10. Να ολοκληρώσει το συντομότερο δυνατόν το Εθνικό Κτηματολόγιο.

Αντιρρήσεις: Πότε υποβάλλονται και πότε απορρίπτονται

Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται μέσα σε… αμφισβητούμενες περιοχές μπορούν να καταθέσουν τις αντιρρήσεις τους, ανάλογα με τον χαρακτήρα που αποτυπώνεται στον δασικό χάρτη.

Στον Πίνακα 1 αναφέρεται ο χαρακτήρας των δασικών ακινήτων, ανάλογα με το αν έχουν δασικό, αγροτοδασικό ή χορτολιβαδικό χαρακτήρα, ή αν έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες εκτάσεις ή αν έχουν χαρακτηριστεί ως δασικές ή μη, με τελεσίδικες πράξεις των αρμόδιων αρχών. Επίσης, στον Πίνακα 2 αναφέρονται τα νέα μειωμένα τέλη αντίρρησης, που πρέπει να πληρώσουν.

Με βάση τον χαρακτήρα της έκτασης, ισχύουν τα εξής:

·    Στα Α.Α. δεν απαιτείται η υποβολή αντίρρησης κατά των δασικών χαρτών.

·     Για τα Α.Δ., προτείνεται η υποβολή αντίρρησης με φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών των ετών 1975, 1981, 1990, 1997, 2001, 2002, 2009, ώστε να διαπιστωθεί η μορφή της έκτασης διαχρονικά.

·    Για τα Δ.Α. προτείνεται η υποβολή αντίρρησης με χρήση φωτοερμηνείας από αεροφωτογραφίες των 1945, 1960, 1965.

·    Για τα Δ.Δ. μπορεί να υποβληθεί αντίρρηση με τη χρήση αεροφωτογραφιών ετών όπως 1945, 1960, 1965, 1971, 1988, 1992, 1998, 2002, 2003, 2005, 2007, 2009.

·    Για τα Χ.Α. μπορεί να υποβληθεί αντίρρηση με αεροφωτογραφίες των ετών 1945, 1960, 1965.

·    Για τα Χ.Χ. μπορεί να υποβληθεί αντίρρηση με χρήση αεροφωτογραφιών των ετών 1945, 1960, 1965, 1971, 1988, 1992, 1998, 2002, 2003, 2005, 2007, 2009.

·    Για τα Α.Χ., υποβάλλονται αντιρρήσεις με χρήση αεροφωτογραφιών των ετών όπως 1975, 1981, 1990, 1997, 2001, 2002, 2009.

·    Για τα Α.Ν. μπορεί να υποβληθεί αντίρρηση, ενώ αν είναι Α.Α. δεν χρειάζεται. Σε αυτήν την περίπτωση, προτείνεται έλεγχος της απόφασης αναδάσωσης καθώς και αεροφωτογραφίες από διάφορα έτη, κατά τις προηγούμενες δεκαετίες.

·     Για τα Π.Α. που είναι μη δασικά, υποβάλλεται αντίρρηση και υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει χρήση αεροφωτογραφιών διαφόρων ετών.

·     Για τα Π.Δ. που είναι δασικά, προτείνεται έλεγχος της πράξης χαρακτηρισμού και υπό προϋποθέσεις αεροφωτογραφίες διαφόρων ετών.

·     Για τα Π.Χ. προβλέπεται έλεγχος της πράξης χαρακτηρισμού και υπό προϋποθέσεις αεροφωτογραφίες διαφόρων ετών.

·    Από την άλλη πλευρά, δεν δίνεται το δικαίωμα επανυποβολής αντιρρήσεων, όταν η αρχική απορρίφθηκε από την αρμόδια επιτροπή. Επιπλέον, σύμφωνα με τον νόμο Χατζηδάκη (άρθρο 48 του Ν. 4685/2020), υπήρχε ικανό χρονικό διάστημα κατόπιν συνεχών παρατάσεων για την υποβολή ατελούς αίτησης αναμόρφωσης του δασικού χάρτη. Με βάση αυτά, δεν ήταν δυνατόν να δοθεί η δυνατότητα υποβολής αντίρρησης στο σύνολο των κυρωμένων χαρτών, δηλαδή ακόμα και στις περιοχές που ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον.

Επεξήγηση συμβόλων στους δασικούς χάρτες

Α.Α : Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης / Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης.

Α.Δ : Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης / Δάση και δασικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Δ.Α: Δάση και δασικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης ή προϋφιστάμενα στοιχεία / Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Δ.Δ: Δάση και δασικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης ή προϋφιστάμενα στοιχεία / Δάση και δασικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Χ.Α: Χορτολιβαδικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης / Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Χ.Χ: Χορτολιβαδικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης / Χορτολιβαδικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Α.Χ: Άλλης μορφής – κάλυψης στις αεροφωτογραφίες παλαιότερης λήψης / Χορτολιβαδικές εκτάσεις στις αεροφωτογραφίες πρόσφατης λήψης και στις αυτοψίες ή στους κτηματικούς χάρτες του Ν. 248/1976.

Α.Ν: Αναδασωτέες ή δασωτές εκτάσεις. Για τις εκτάσεις με τον παραπάνω χαρακτηρισμό προτείνεται η υποβολή αντίρρησης κατά του δασικού χάρτη. Δεν απαιτείται αντίρρηση όταν ο παραπάνω χαρακτηρισμός συνοδεύει έκταση Α.Α.

Π.Α : Πράξεις τελεσίδικες και Αποφάσεις χαρακτηρισμού – μη δασικές. Προτείνεται έλεγχος πράξης χαρακτηρισμού και υπό προϋποθέσεις φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών διάφορων ετών.

Π.Δ : Πράξεις τελεσίδικες και Αποφάσεις χαρακτηρισμού – Δασικές. Προτείνεται έλεγχος πράξης χαρακτηρισμού και υπό προϋποθέσεις φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών διάφορων ετών.

Π.Χ: Πράξεις τελεσίδικες και αποφάσεις χαρακτηρισμού – Χορτολιβαδικές. Προτείνεται έλεγχος πράξης χαρακτηρισμού και υπό προϋποθέσεις φωτοερμηνεία αεροφωτογραφιών διάφορων ετών.

Τέλος Αντίρρησης Δασικών Χαρτών

·    5,00 ευρώ για έκταση έως 100 τ.μ.

·    20,00 ευρώ για έκταση έως 1.000 τ.μ.

·    45,00 ευρώ για έκταση από 1.000-5.000 τ.μ.

·    90,00 ευρώ για έκταση από 5.000-10.000 τ.μ.

·    175,00 ευρώ για έκταση από 10.000-20.000 τ.μ.

·    350,00 ευρώ για έκταση από 20.000-100.000 τ.μ.

·    700,00 ευρώ για έκταση από 100.000-300.000 τ.μ.

·    1.650,00 ευρώ για έκταση πάνω από 300.000 τ.μ.

του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο

Επισκέψεις: 77