“Η «Καύση» του Εθνικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων”, γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Εν αναμονή των παρατάσεων και των εξελίξεων ίσως αφήνουμε στην άκρη κάποια ζητήματα που θα έπρεπε να δίνουμε δημόσια.

Σε αυτό το άρθρο δεν θα ξανααναφερθω στο θέμα της παράτασης των κατά παρέκκλιση οικοπέδων καθώς αναμένουμε εξελίξεις όπως είπε πρόσφατα ο Υφυπουργός απαντώντας σε ερώτηση του Κερκυραίου βουλευτή Δ. Μπιάγκη.

Σε αυτό το άρθρο θέλω να θίξουμε το μεγάλο θέμα του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που Τέθηκε πρόσφατα σε διαβούλευση και αφορά την  «Τροποποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων». 

Για την ιστορία να πούμε ότι πρόσφατα περιεγράφηκε ο σχεδιασμός του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων στην εκδήλωση που διοργανώθηκε από τις A-Energy Investment Initiative και ΣΔΙΤ Forum Initiative με τη συνεργασία των υπουργείων Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης, από τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλη Γραφάκο.

Όπως δήλωσε, η Πολιτεία έχει βάλει σοβαρά στο δημόσιο διάλογο την ενεργειακή αξιοποίηση λαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη για αυτό καθώς προβάλλει και ο μοναδικός ασφαλής δρόμος για να περιοριστεί η ταφή στο 10% έως το 2030.

Και μόνο από αυτή την δήλωση καταλαβαίνουμε ότι στον ιδιωτικό τομέα μεταφέρει το μπαλάκι για την καύση απορριμμάτων το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκτιμώντας ότι το ενδιαφέρον των ιδιωτών θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες της χώρας χωρίς να χρειαστεί το ίδιο να προχωρήσει σε πρόσθετες επενδύσεις και να συγκρουστεί με τις τοπικές κοινωνίες.

Ήδη, για το πρότζεκτ της καύσης φαίνεται να εκδηλώνεται ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον από ισχυρούς επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας, μέσα στους οποίους περιλαμβάνεται και η μονάδα της ΔΕΗ στο Λαύριο. 

Ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Μανώλης Γραφάκος, δήλωσε ότι η τροποποίηση του ΕΣΔΑ κρίθηκε αναγκαία, προκειμένου να προσαρμοστεί στις νέες εξελίξεις της κυκλικής οικονομίας καθώς και στις πρόσφατες αλλαγές των κριτηρίων χρηματοδότησης των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων, με σκοπό τη διασφάλιση της χρηματοδότησης των υποδομών από το ΕΣΠΑ 2021 – 2027.

Η αλήθεια όμως είναι ότι οι τροποποιήσεις στο ΕΣΔΑ έχουν μόνον ένα σκοπό : Να καταστήσουν την καύση απορριμμάτων ως κυρίαρχη μεθοδολογία διαχείρισης με ακόμα πιο εμφατικό τρόπο.

Στην υπό διαβούλευση αναθεώρηση του (ΕΣΔΑ) προστέθηκε ένα «παράθυρο» για καύση όχι μόνο απορριμματογενών καυσίμων, αλλά και σύμμεικτων απορριμμάτων, δηλαδή των σκουπιδιών όπως συλλέγονται από τους πράσινους κάδους. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «μεταβατικά, έως την ολοκλήρωση του συνόλου του δικτύου των ΜΕΑ/ΜΑΑ (σ.σ. μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων) που προβλέπονται σε μια περιφέρεια, είναι επιτρεπτή η θερμική επεξεργασία και υπολειμματικών σύμμεικτων αστικών αποβλήτων».

Το υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε λοιπόν ότι «μεταβατικά» επιτρέπεται η ενεργειακή αξιοποίηση σύμμεικτων σκουπιδιών.

Αυτή την κατεύθυνση επιβεβαίωσε ο κ. Μανώλης Γραφάκος μιλώντας σε επενδυτικό φόρουμ  : «Η πολιτεία έχει βάλει σοβαρά στον δημόσιο διάλογο την ενεργειακή αξιοποίηση λαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη γι’ αυτό», ανέφερε. «Με δυνατή, “πράσινη” φωνή λέμε ότι η ενεργειακή αξιοποίηση είναι πολύ καλύτερη από την ταφή. Γι’ αυτό αναθεωρήσαμε τον ΕΣΔΑ και έχουμε αναθέσει τη σύνταξη μελέτης (σ.σ. που θα καθορίσει αριθμό μονάδων και περιοχές), η οποία θα πάρει θεσμικό χαρακτήρα στο τέλος του χρόνου, αφού προηγηθεί διάλογος με την αγορά, τους φορείς και την αυτοδιοίκηση. Δεν είναι στόχος μας να φτιάξουμε εμείς μονάδες. Μόνο αν η αγορά δεν μπορεί να το “σηκώσει” θα προχωρήσουμε σε έργα, σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα». Το υπουργείο, πάντως, εκτιμά ότι δεν θα χρειαστεί να προωθήσει το ίδιο διαγωνισμούς για μονάδες «ενεργειακής αξιοποίησης» απορριμμάτων, καθώς θα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από την αγορά.

Θέλει να μας πείσει δηλαδή ο κ. Γραφάκος ότι οι μονάδες που θα κατασκευαστούν από εταιρείες, με όσα χρόνια πάρει αυτό και με σκοπό να αποσβέσουν την επένδυση και να συσσωρεύσουν κέρδη, αποτελούν προσωρινή λύση! 

Η παραπάνω τροποποίηση συνιστά επίσημη ανατροπή της πυραμίδας ιεράρχησης της διαχείρισης των αποβλήτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, άλλου είδους ανάκτηση, ταφή). Προφανώς ο στόχος δεν είναι η παραγωγή ενέργειας, αλλά η δημιουργία ενός νέου πεδίου δράσης της αγοράς. Η συμβολή της καύσης απορριμμάτων θα είναι ελάχιστη στην παραγωγή ενέργειας και μέγιστη στην παραγωγή διοξινών, κάτι που απασχολεί όλο και περισσότερο τις πρωτεύουσες της Ευρώπης. 

Με την επεξεργασία των αστικών στερεών αποβλήτων σε μονάδες καύσης ή την καύση τους, ως δευτερογενών καυσίμων, σε τσιμεντοβιομηχανίες παύει να υφίσταται ουσιαστικά, η έννοια της κυκλικής οικονομίας. Σε καμία περίπτωση η ανάκτηση ενέργειας (πλην της ενεργειακής αξιοποίησης του βιοαερίου από ΧΥΤΑ) δεν μπορεί να αποτελεί κρίκο της κυκλικής οικονομίας, καθότι καταστρέφει πολύτιμους πόρους.

«Η καύση απορριμμάτων και γενικά απορριμματογενών καυσίμων αποτελεί μία από τις τακτικές που έχουν αποδειχθεί επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία και οχληρές για το περιβάλλον.

Η μη υλοποίηση των σχεδιασμών για την ουσιαστική κυκλική οικονομία σε συνδυασμό με την ενεργειακή πολιτική και νομοθεσία, οδηγούν σε ολέθρια αποτελέσματα για την ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον. Αυτό επιβεβαιώνεται κάθε μέρα στο Βόλο. 

Είμαστε έτοιμοι να επιτρέψουμε να συμβεί και σε όλη τη χώρα;

Και όλα αυτά στο βωμό της προστασίας του περιβάλλοντος;

Νικόλαος Κορακιανίτης: Πολιτικός Μηχανικός Laisergo.gr

Επισκέψεις: 239