“Πανδημία και εκσυγχρονισμός: Κοινωνικό αποτύπωμα ή μήπως και κληροδότημα για το μέλλον;”, γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την πανδημία και είναι πολλά αυτά που έχουν αλλάξει τόσο στην καθημερινότητα μας όσο και στην ζωή μας σε προσωπικό επίπεδο.

Αν κρατήσουμε κάτι από την πανδημία είναι η ευκαιρία για να επιταχύνει και η Ελλάδα την μετάβαση σε έναν κόσμο τεχνολογικά προηγμένο. Κάποιος θα αναρωτηθεί γιατί τόσα χρόνια δεν προχώρησε η ψηφιακή εποχή παρά το γεγονός ότι είχαν ξοδευτεί απίστευτα χρήματα για δοκιμαστικές πλατφόρμες και εταιρείες για επικοινωνιακή – διαφημιστική προβολή.

Τελικά φαίνεται ότι εν μέσω πανδημίας όσες ενστάσεις υπήρχαν ή λάθη ξεπεράστηκαν (!) και πλέον βαδίζουμε σε μια άλλη πραγματικότητα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν, αλλά και γενικότερα τον τρόπο με τον οποίο ζουν και εργάζονται. Θα προσπαθήσω να αναλύσω κάποιους τομείς που βλέπουμε ραγδαία την αύξηση της τεχνολογίας αλλά παράλληλα ζούμε και την ανάγκη στήριξης και επιμόρφωσης των τομέων αυτών.

Τηλεργασία και Διαφάνεια.

Και ας ξεκινήσω με την τηλεργασία που όπως φαίνεται ήρθε για να μείνει στην ζωή μας και μετά από την πανδημία οπότε αυτή περάσει.

Οι επαγγελματίες, ανεξαρτήτως τομέα εργασίας, είναι απαραίτητο να αναπτύξουν ορισμένες ψηφιακές δεξιότητες προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτό το νέο τεχνολογικό περιβάλλον. Οι ψηφιακές δεξιότητες μπορεί να διακριθούν σε βασικές δεξιότητες, στις οποίες περιλαμβάνονται οι τεχνικές δεξιότητες, η διαχείριση πληροφοριών, η επικοινωνία, η συνεργασία, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη και η επίλυση προβλημάτων.

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι η τηλεργασία δουλεύει άψογα και σίγουρα με την απόλυτη διαφάνεια.

Σίγουρα και οι δύο πλευρές (εργαζόμενοι – εργοδότες) έχουν πλεονεκτήματα αλλά και έχουν και μειονεκτήματα.

Το μείον είναι σίγουρα ότι όλες οι οικογένειες δεν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις (μηχανήματα, δίκτυο, χώροι) προκειμένου π.χ. στο ίδιο σπίτι να τηλεκπαιδεύονται δυο παιδιά και να τηλεργάζεται κι ένας γονέας.

Σε πολλούς οργανισμούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, προ κορονοϊού (π.κ.) γίνονταν διαρκώς συσκέψεις -αυτές τώρα γίνονται μέσω δικτύου, με τεχνικά προβλήματα, με χαμένο χρόνο χωρίς εικόνα ή ήχο κα.

Αλήθεια αυτός ο χρόνος πως αναπληρώνεται; Και βασικά ποιος είναι αυτός που «ελέγχει» τον εργαζόμενο.

Η τηλεργασία φαίνεται πως βολεύει και τους εργοδότες -εξοικονομούν λειτουργικά έξοδα, οι εταιρείες θα εξοικονομήσουν και σε μόνιμη βάση χώρους γραφείων, χώρους που θα τους παρέχει, ουσιαστικά, ο εργαζόμενος. Έτσι στον εργαζόμενο μετακυλίεται η ευθύνη και το κόστος για τη στέγαση και τη λειτουργία του σταθμού εργασίας -εκτός αν ο εργοδότης καλύπτει ένα μέρος του κόστους ή παρέχει εξοπλισμό.

Ακόμα, με το να βρίσκεται ο εργαζόμενος απομονωμένος από τους συναδέλφους του δυσκολεύει η επικοινωνία μεταξύ τους και η ανταλλαγή απόψεων -κι αυτό είναι ολέθριο από πολλές απόψεις. Αφενός, επειδή εργοδότες και εργαζόμενοι έχουν κοινά συμφέροντα μόνο στα παραμύθια, δυσκολεύει η συνδικαλιστική δραστηριότητα των (τηλ)εργαζομένων, η συνεννόηση και ο συντονισμός. Αφετέρου, με το να εξαφανίζεται ο κοινός χώρος εργασίας, χάνεται η ανταλλαγή εργασιακών εμπειριών ανάμεσα σε συναδέλφους και η μεταλαμπάδευση γνώσεων προς τους νεότερους, μια διαδικασία που γίνεται με τρόπους άπιαστους. Σε γενικευμένη τηλεργασία, αμφιβάλλω αν οι νεότεροι θα ωριμάσουν εξίσου γρήγορα.

Χρήσιμη αλλά δεν πρέπει να μονιμοποιηθεί η τηλεκπαίδευση

Και ας περάσουμε στο μεγάλο ζήτημα της τηλεκπαιδευσης μιας και τα παιδιά μας επέστρεψαν ξανά σε αυτό το είδος μάθησης. Τον προηγούμενο χρόνο ζήσαμε το θέατρο του παραλόγου με τις πλατφόρμες του υπουργείου να πέφτουν και να κολλάνε χωρίς να υπολογίζουμε τα λεφτά που είχαν «πέσει» σε αυτή την αρχικά αποτυχημένη προσπάθεια.

Και εδώ θα θέσω εκ νέου το θέμα της Διαφάνειας και της μάθησης. Στα θετικά δεν μπορώ να βρω κάτι πραγματικά. Το βλέπω και το ζω καθημερινά από τα παιδιά μου.  Υπάρχουν πρακτικά μαθήματα τα οποία δεν μπορούν να υποστηριχθούν εξ αποστάσεως. Επίσης το παιδί με την τηλεκπαίδευση αισθάνεται αποκομμένο από το αίσθημα της κοινωνικής συναναστροφής, της συλλογικότητας και της συνεργασίας.

Η αντιγραφή αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα δολίευσης των εξετάσεων και παράλληλα ένα αθέμιτο πλαίσιο μεταξύ των μαθητών που μελετούν «Η πλειοψηφία τον μαθητών θα αντιγράψει (ο μαθητής δεν θα έχει προετοιμαστεί ανάλογα ) Μπορεί να υπάρξουν πρόβλημα σύνδεσης κατά την διάρκεια της εξέτασης»…

Και εδώ θέλω να θέσω ένα ερώτημα. Αφού οι συνθήκες είναι έτσι και η τηλεργασία είναι εδώ θα περίμενα να δω τον σχεδιασμό του υπουργείου για τις σχολικές υποδομές. Και τι εννοώ. Ένα χρόνο έχουν σωθεί χρήματα» από τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων που δεν λειτουργούσαν (θέρμανση, ρεύματα, αναλώσιμα κα.) Υπάρχει σχέδιο του Υπουργείου να δοθούν χρήματα για τις σχολικές υποδομές; Δεν θα ήταν μια ευκαιρία τώρα να γίνει μια συνεργασία δήμων, ΤΕΕ και υπουργείου, να καταγράφουν οι πραγματικές ανάγκες και να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα υλοποίησης από χρήματα που έχουν εξοικονομηθεί.Και βέβαια δεν είναι μονο το Υπουργείο, θα περίμενα το ίδιο από τους Δήμους. Λειτουργικά έσοδα υπάρχουν, δημοτικά τέλη εισπράττονται, τέλη ακίνητης περιουσίας, παρά την πανδημία, δεν θα ήταν μια ευκαιρία να αξιοποιηθούν στις υποδομές του ευρύτερου τομέα; Η μήπως το επικοινωνιακό ζήτημα είναι πιο σημαντικό εν μέσω Πανδημίας;

Μην ξεχνάμε ότι η ψηφιακή τεχνολογία παίζει καίριο ρόλο στον μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας και κοινωνίας ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κλιματικά ουδέτερης Ευρώπης  έως το 2050. Εμείς ως Ελλάδα έχουμε κάνει κάτι προς αυτή την κατεύθυνση;

Ψηφιακή εποχή και επιμόρφωση.

Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα παρατηρείται αυξημένη ανάγκη για τηλεεκπαίδευση σε όλες της βαθμίδες. Οι αλλαγές που έχει επιφέρει η ψηφιακή επανάσταση στην εκπαίδευση καλούν τους εργαζόμενους και κυρίως του Δημοσίου να ανταποκριθούν και να προσαρμοστούν άμεσα στις προκλήσεις του μέλλοντος. Εδώ έρχεται η ανάγκη υποστήριξης και επιμόρφωσης, ώστε να γίνεται η καλύτερη δυνατή χρήση των τεχνολογιών αλλά και η πραγματική εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες και στις ψηφιακές δεξιότητες, και αυτό νομίζω ότι ακόμα δεν έχει γίνει. Βλέπουμε και ζούμε στην καθημερινότητα μας όσοι ασχολούμαστε με υπηρεσίες ότι υπάρχουν προβλήματα και αν σύντομα δεν εξελιχθεί αυτό θα συνεχίζονται.

Πολιτισμός.

Στο παγκοσμιοποιημένο και ανταγωνιστικό περιβάλλον του 21ου αιώνα ακόμη και ο πολιτισμός καλείται να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής και να ενσωματώσει τις νέες τεχνολογίες στη λειτουργία του. Η ψηφιακή επικοινωνία αντικαθιστά τις παραδοσιακές μορφές επικοινωνίας, ενώ συχνά τίθενται και εξετάζονται τα θέματα ψηφιοποίησης της πολιτιστικής κληρονομιάς και των πολιτικών που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και η χώρα μας για την προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών τους αγαθών.

Η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενη ζήτηση σε όλους τους τομείς για εργαζόμενους με ψηφιακές δεξιότητες. Και εδώ ερχόμαστε στην Ελλάδα και αναρωτιόμαστε αν είμαστε έτοιμοι για κάτι από τα παραπάνω… 

Περεταίρω μέτρα για αύξηση των επενδύσεων

Από τα παραπάνω τα οποία είναι επιστημονικά τεκμηριωμένα με βάση έρευνες, βγαίνει το συμπέρασμα ότι είναι άμεση ανάγκη της  βελτίωσης της ψηφιακής εκπαίδευσης και της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού.

Σε γενικές γραμμές, τόσο οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όσο και οι ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται ένα επαρκές πλαίσιο πολιτικής και κατάλληλες δεξιότητες και υποδομές για την αξιοποίηση της τεράστιας αξίας που δημιουργεί η ψηφιακή οικονομία και την επιτυχή έκβαση της ψηφιακής μετάβασης.

Και εδώ αυτό που βλέπουμε είναι ότι αδιαμφισβήτητα θα χρειαστεί η λήψη περαιτέρω μέτρων κυρίως για την αύξηση των επενδύσεων σε υποδομές, την τόνωση της καινοτομίας, την προώθηση ψηφιακών πρωταθλητών και της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, αλλά και τη διασφάλιση επαρκούς νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου στους τομείς της προηγμένης υπολογιστικής και δεδομένων, της τεχνητής νοημοσύνης και της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο.

Η Ελλάδα έχει δείξει τον δρόμο προς τον Πολιτισμό, προς την Δημοκρατία και έχει εφεύρει κοινωνικές αξίες που ενστερνίστηκαν δεκάδες χώρες, τις υιοθέτησαν και της έκαναν σύμβολο προόδου και ευημερίας. Αυτός ο δρόμος είναι γνωστός ,κυρίως για όλους εμάς τους Έλληνες. Ας σηκώσουμε λοιπόν ψηλά το κεφάλι να δούμε που οδηγεί, να δούμε τι θα χρειαστούμε λίγο πιο πέρα, γιατί το μόνο βέβαιο είναι ότι η έξοδος από την Πανδημία θα αφήσει ένα καταστροφικό κληροδότημα ειδικότερα για τα παιδιά μας…

Νικόλαος Κορακιανίτης: Πολιτικός Μηχανικός Laisergo

Επισκέψεις: 1116