“Φωτιές: Μια Ελλάδα….Πόνος”, γράφει ο Ν. Κορακιανίτης.

Εικόνες καταστροφής, είναι αυτές που βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες και κανείς μας δεν μπορεί να πιστέψει τι ακριβώς έχει γίνει.

Σπίτια να έχουν παραδοθεί στις φλόγες, άνθρωποι να προσπαθούν να σώσουν την περιουσια τους  και τις πυροσβεστικές δυνάμεις μαζί με τους εθελοντές και τα εναέριο μέσα να δίνουν τιτάνια μάχη να μην εξαπλωθούν άλλο…

Στον πόνο των ανθρώπων το μόνο που έχουμε να πούμε είναι να προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες από το κράτος έτσι ώστε να μπορέσουν από την αρχή να ξανά χτίσουν την ζωή τους…

Πάμε στα αίτια…

Κλιματική αλλαγή; Εμπρησμός; Χαρακτήρας Οικιστικός και δασικός περιοχών;

Εγώ σε καμία περίπτωση δεν είμαι ο αρμόδιος που θα μιλήσει για αυτά, μπορώ όμως να αποτυπώσω ως μηχανικός και ως πολίτης όλα όσα διάβασα από τους καθηλην αρμόδιους και όλες τις αλλαγές που είδαμε τα τελευταία χρόνια στην άναρχη δόμηση και όχι μόνο…

Δυστυχώς, γνωρίζουμε πως όσο ο παράγοντας της κλιματικής κρίσης είναι υπαρκτός, θα βιώνουμε πυρκαγιές ακόμα μεγαλύτερης έντασης, συχνότητας και δριμύτητας στα αμέσως επόμενα χρόνια. 

Παραθέτω ένα άρθρο απο το WWF το οποίο καταγραφεί ακριβώς την κατασταση: Η Ελλάδα ανήκει στην πεντάδα των χωρών στην ΕΕ, στην οποία αντιστοιχεί το 80% των καμένων εκτάσεων. Οι αυξανόμενες θερμές ημέρες και τα όλο και πιο συχνά επεισόδια καύσωνα, οι επαναλαμβανόμενες περίοδοι ξηρασίας, αλλά και οι έντονοι άνεμοι μειώνουν δραματικά την υγρασία στη βλάστηση και στο έδαφος, αυξάνοντας τις μέρες με υψηλό κίνδυνο δασικής πυρκαγιάς και τελικά την τρωτότητα σε δάση, αλλά και καλλιέργειες που καίγονται με μεγαλύτερη ένταση σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια μέσα στα χρόνια.

Οι συνέπειες δραματικές για τη μοναδική βιοποικιλότητα της χώρας μας και της Μεσογείου και το ίδιο βέβαια άμεσες και για τους ανθρώπους, τις περιουσίες μας και την οικονομία γενικότερα. Όμως, οι επιπτώσεις των πυρκαγιών δεν σταματούν όταν αυτές σβήσουν, καθώς επηρεάζουν την υδρολογική ισορροπία και συνδέονται με πλημμύρες, εντείνουν τη διάβρωση του εδάφους, ενώ παράλληλα μειώνουν τη δυνατότητα των δασών της Μεσογείου να απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα. 

Τα παραπάνω κάνουν ξεκάθαρο ότι πρέπει άμεσα να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις πυρκαγιές, ώστε τα μεσογειακά δάση να γίνουν πιο ανθεκτικά στις προκλήσεις της όλο και πιο έντονης κλιματικής κρίσης. 

Είναι κρίσιμης σημασίας η δημόσια συζήτηση, αλλά και το εθνικό σύστημα δασοπροστασίας να αλλάξει κέντρο βάρους, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη και όχι στην καταστολή, όπως γίνεται τόσες δεκαετίες τώρα. Πρώτο βήμα η ολοκληρωμένη ανάλυση των αιτιών των πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο, ώστε να γίνει κατανοητός ο κίνδυνος και έτσι να καταπολεμηθούν οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από αυτά τα αίτια, με τα κατάλληλα θεσμικά και τεχνικά μέσα. Πρέπει να ξεκινήσει εγκαίρως συντονισμένος αντιπυρικός σχεδιασμός με τη συμμετοχή και τη συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο. 

Είναι επίσης αναγκαίο να δοθεί έμφαση στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών, καθώς και στην αυστηρή εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. Αφενός για να γνωρίζουμε πώς θα προστατευόμαστε από τις πυρκαγιές, αλλά και για να μειωθούν τα ιδιαίτερα υψηλά σε ποσοστό περιστατικά που οφείλονται σε αμέλεια*. 

Χρειάζεται επίσης, η κατάρτιση ρεαλιστικών και αποτελεσματικών τοπικών σχεδίων πρόληψης που θα περιλαμβάνουν τη δασική διαχείριση και τη μείωση της καύσιμης ύλης, την ορθή διαχείριση υποδομών και μεταφορικών δικτύων, και τα μέτρα απομάκρυνσης της πυρογενούς βλάστησης από τα όρια των οικισμών και των οδών. Προς αυτή την κατεύθυνση, είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχει και ένας επαρκής σχεδιασμός για τη διαχείριση των περιαστικών περιοχών, την ίδια ώρα που το σύστημα των εκκενώσεων έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Στη Μεσόγειο δεν είναι δυνατό να εξαλείψουμε τις δασικές πυρκαγιές. Μπορούμε όμως να εμποδίσουμε την εξάπλωση τους ή και να μειώσουμε την ένταση τους προς όφελος του περιβάλλοντος και κατ΄ επέκταση, όλων μας. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2020 το 87% των συλλήψεων για εκδήλωση πυρκαγιάς αφορούσε εμπρησμούς από αμέλεια και το 13% εμπρησμό από πρόθεση. 

Στην πυρόπληκτη περιοχή βρέθηκε και ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας με σκοπό τη διερεύνηση των συνθηκών, οι οποίες οδήγησαν στην εξάπλωση της πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη.

Εκτός από τις κλιματολογικές συνθήκες (χαμηλή σχετική υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλο χρονικό διάστημα) ο καθηγητής επισημαίνει τρεις επιπλέον παράγοντες που επέδρασαν καταλυτικά στην ανάπτυξη της πυρκαγιάς, οι οποίοι είναι:

1.     Ο μικτής ζώνης χαρακτήρας της περιοχής (οικιστική & δασική)

2.     Το υψηλό φορτίο καύσιμης ύλης

3.     Η μορφολογία της περιοχής, η οποία σε μεγάλη κλίμακα προσομοιάζει με χοάνη μεταξύ Πάρνηθας και Πεντέλης

Συμφωνούμε όλοι και κυρίως τα χαρακτηριστικά μιας περιοχής.

Βλέποντας τις εικόνες της φωτιάς είδαμε όλοι σπίτια παλαιά και νέα μέσα σε πυκνά δάση.

Η Ελλάδα έχει διάσπαρτη δόμηση, έχει μοναδικά μορφολογικά χαρακτηριστικά και μη προσβάσιμες  περιοχές.

Αν θέλουμε να αποκτήσουμε μία ασπίδα έναντι αυτών των συνθηκών, οι οποίες δεν είναι στιγμιαίες αλλά περιοδικές, θα πρέπει προληπτικά να δοθεί βάρος στις συνθήκες τόσο της οικιστικής ανάπτυξης, όσο της προστασίας φυσικών περιοχών, αλλά και κυρίως ολιστικός σχεδιασμός αντιμετώπισης των δομημένων και μη εκτάσεων με απαραίτητες υποδομές και διασφαλίσεις πρόσβασης ώστε τα κατασταλτικά μέτρα, όταν και εφόσον απαιτηθεί να εφαρμοστούν, να μπορούν να έχουν χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα.

Νικόλαος Κορακιανίτης: Πολιτικός Μηχανικός Laisergo.gr

Επισκέψεις: 704